भारत र पाकिस्तानबीच पछिल्लो १२ घण्टामा मिसाइल र ड्रोन आक्रमणका घटनाहरूले दुई आणविक शक्ति सम्पन्न छिमेकी मुलुकहरूबीच तनाव चर्किएको छ। यी घटनाहरूले काश्मीर क्षेत्रमा लामो समयदेखि चलिरहेको विवादलाई थप जटिल बनाएको छ।
पाकिस्तानको ड्रोन र मिसाइल आक्रमणको आरोप
भारतीय सेनाले बिहीबार राति (मे ८, २०२५) पाकिस्तानले जम्मू, पठानकोट, र उदयपुरका सैन्य अखडाहरूमा ड्रोन र मिसाइल आक्रमण गरेको आरोप लगाएको छ। भारतीय रक्षा मन्त्रालयले यी आक्रमणहरू भारतीय वायु रक्षा प्रणालीद्वारा निष्क्रिय गरिएको र कुनै मानवीय वा भौतिक क्षति नभएको दाबी गरेको छ। जम्मूको नौशेरा क्षेत्रमा भारतीय सेनाले दुईवटा पाकिस्तानी ड्रोन खसालेको र दुवै पक्षबीच भारी तोप गोलीबारी भएको रक्षा स्रोतले बताएको छ।
जम्मू र काश्मीरको उरी क्षेत्रमा भारतीय वायु रक्षाले पाकिस्तानी ड्रोनलाई रोकेको बेला विस्फोटको आवाज सुनिएको थियो। स्थानीय बासिन्दाहरूले जम्मूमा धुँवाको बादल र बिजुलीको अवरोधको अनुभव गरेको बताएका छन्। रक्षा विशेषज्ञ प्रफुल बक्शीले यी आक्रमणहरूमा पाकिस्तानले चिनियाँ मिसाइल प्रणाली प्रयोग गरेको दाबी गरेका छन्।
भारतको जवाफी कारबाही
भारतले पाकिस्तानको यी आक्रमणको जवाफमा बिहीबार बिहान (मे ८, २०२५) पाकिस्तानको लाहोरमा रहेको हवाई रक्षा प्रणालीलाई निशाना बनाएर जवाफी कारबाही गरेको दाबी गरेको छ। भारतीय रक्षा मन्त्रालयले यो कारबाही पाकिस्तानको आक्रमणको तुलनामा समान तीव्रताको भएको र लाहोरको एक हवाई रक्षा प्रणाली नष्ट भएको जनाएको छ। भारतीय सेनाले यो कारबाही भारतीय S-400 मिसाइल प्रणालीको पहिलो युद्ध प्रयोग भएको पनि उल्लेख गरेको छ।
पृष्ठभूमि र प्रभाव
यो तनाव मे ७, २०२५ मा भारतले पाकिस्तान र पाकिस्तान-नियन्त्रित काश्मीरमा “आतंकवादी पूर्वाधार” लाई निशाना बनाउँदै मिसाइल आक्रमण गरेको घटनापछि सुरु भएको हो, जसलाई भारतले “अप्रेशन सिन्दूर” को नाम दिएको छ। पाकिस्तानले यी आक्रमणमा ३१ नागरिकको मृत्यु भएको र मस्जिद जस्ता नागरिक क्षेत्रलाई निशाना बनाइएको दाबी गरेको छ। भारतले भने यी आक्रमणहरू जम्मू र काश्मीरको पहलगाममा अप्रिल २२ मा भएको आतंकवादी हमलाको जवाफमा गरिएको बताएको छ, जसमा २६ पर्यटक मारिएका थिए।
पाकिस्तानले भारतको आक्रमणलाई “युद्धको कार्य” भन्दै जवाफी कारबाही गर्ने वाचा गरेको छ। दुवै पक्षले एकअर्कालाई ड्रोन र मिसाइल आक्रमणको आरोप लगाएका छन्, जसले क्षेत्रीय स्थिरतालाई खतरामा पारेको छ। संयुक्त राज्य अमेरिका, रूस, र चीन जस्ता विश्व शक्तिहरूले शान्तिको लागि आह्वान गरेका छन्।
स्थानीय प्रभाव
जम्मू र काश्मीरमा स्कूलहरू बन्द गरिएको छ र सीमा क्षेत्रका बासिन्दाहरूलाई सुरक्षित स्थानमा सारिएको छ। पाकिस्तानमा पनि नागरिक उड्डयनमा व्यवधान आएको छ र लाहोरको मुख्य विमानस्थल नजिकै केही क्षेत्र खाली गराइएको छ।
भारत र पाकिस्तानबीचको यो पछिल्लो सैन्य तनावले काश्मीर विवादलाई थप जटिल बनाएको छ। दुवै देशका राष्ट्रवादी भावनाहरू चर्किरहेका छन्, र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले तनाव कम गर्न मध्यस्थताको आवश्यकता औंल्याएको छ। स्थिति अझै अस्थिर छ, र आगामी घण्टाहरूमा थप विकासको सम्भावना छ।
आईपीएल खेल बीच मै रद्द
इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल) २०२५ को पञ्जाब किंग्स (पीबीकेएस) र दिल्ली क्यापिटल्स (डीसी) बीचको खेल बिहीबार साँझ धरमशालाको हिमाचल प्रदेश क्रिकेट एसोसिएसन (एचपीसीए) स्टेडियममा बीचमै रद्द गरिएको थियो । यो निर्णय भारत र पाकिस्तानबीचको बढ्दो सैन्य तनाव र जम्मू क्षेत्रमा भएको आक्रमणका कारण लिइएको हो।
खेल १०.१ ओभरमा पुग्दा पञ्जाब किंग्सले १२२/१ को स्कोर बनाएको थियो। प्रभसिमरन सिंह (५० नटआउट) र प्रियंश आर्य (७०) ले शतकीय साझेदारी गरेका थिए। तर, स्टेडियमका तीनवटा फ्लडलाइट टावर बन्द भएपछि खेल रोकियो। सुरुमा यो प्राविधिक समस्या भएको बताइए पनि पछि जम्मू र पठानकोटमा हवाई आक्रमणको चेतावनी र पाकिस्तानबाट भएको ड्रोन र मिसाइल आक्रमणका कारण सुरक्षा चिन्ताले खेल रद्द गरिएको पुष्टि भयो।
भारतीय क्रिकेट कन्ट्रोल बोर्ड (बीसीसीआई) का सचिव देवजीत सइकियाले एक विज्ञप्तिमा भने, “पाकिस्तानबाट जम्मू, सहित विभिन्न क्षेत्रमा भएको आक्रमण र सबैको सुरक्षालाई प्राथमिकता दिँदै खेल बीचमै रद्द गर्ने निर्णय लिइयो।”
धरमशाला, जम्मूबाट हवाई दूरीमा करिब १५० किलोमिटर टाढा रहेको, उच्च सतर्कतामा राखिएको थियो। स्टेडियममा उपस्थित दर्शक, खेलाडी, र कर्मचारीहरूलाई तुरुन्तै निकासी गरियो। बीसीसीआईले खेलाडी, सहयोगी स्टाफ, र प्रसारण टोलीलाई सुरक्षित स्थानमा लैजान विशेष रेलको व्यवस्था गरेको छ।
