रुसले हालै आफ्नो सुनको भण्डारलाई कीर्तिमानी स्तरमा पुर्याएको छ। मार्च १, २०२५ सम्मको तथ्याङ्कअनुसार, रुसको स्वर्ण भण्डारको मूल्य २१७.४ अर्ब डलर (२१७,४००,०००,००० अमेरिकी डलर) पुगेको छ, जुन हालसम्मकै उच्च हो। यो भण्डार रुसको कुल विदेशी मुद्रा भण्डारको ३४.४% हिस्सा बनेको छ। रुसी केन्द्रीय बैंकका अनुसार, गत वर्षको तुलनामा स्वर्ण भण्डारमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ, जसले रुसको आर्थिक रणनीतिलाई थप बलियो बनाएको छ।
रुसले किन थुपार्दै छ सुन?
रुसले स्वर्ण भण्डारमा गरेको यो ऐतिहासिक वृद्धिको पछाडि धेरै कारणहरू छन्। पहिलो, पश्चिमी देशहरूले लगाएका आर्थिक प्रतिबन्धहरूको सामना गर्न रुसले सुनलाई सुरक्षित सम्पत्तिको रूपमा प्रयोग गरिरहेको छ। सन् २०२२ मा युक्रेनमाथि आक्रमण गरेपछि रुसको करिब आधा विदेशी मुद्रा भण्डार पश्चिमी बैंकहरूमा फ्रिज गरिएको थियो। यस्तो अवस्थामा, सुन एक यस्तो सम्पत्ति हो जुन प्रतिबन्धबाट प्रभावित हुँदैन र यसलाई देशभित्रै भण्डारण गर्न सकिन्छ।
दोस्रो, रुसले अमेरिकी डलरको प्रभुत्वबाट टाढा रहने नीति अपनाएको छ। विश्वव्यापी व्यापारमा डलरको विकल्प खोज्ने क्रममा रुसले सुनलाई रुबल मुद्राको आधार बनाउने प्रयास गरेको छ। सन् २०२२ मा रुसले आफ्नो मुद्रालाई सुनसँग जोड्ने घोषणा गरेको थियो, जसले रुबललाई सुनको विश्वसनीय विकल्प बनाउने लक्ष्य राखेको छ। यो रणनीतिले रुसलाई पश्चिमी वित्तीय प्रणालीबाट स्वतन्त्र रहन सहयोग पुर्याउँछ।
तेस्रो, सुनको मूल्यमा भएको विश्वव्यापी वृद्धिले पनि रुसको भण्डारको मूल्य बढाउन मद्दत गरेको छ। सन् २०२४ मा सुनको मूल्य ४० पटकभन्दा बढी कीर्तिमानी उचाइमा पुगेको थियो, र हाल यो प्रति औंस २,९०० डलर (२,९०० अमेरिकी डलर) मा कारोबार भइरहेको छ। रुस, विश्वको दोस्रो ठूलो सुन उत्पादक देशको रूपमा, आफ्नो उत्पादन र भण्डारणलाई रणनीतिक रूपमा प्रयोग गरिरहेको छ।
रुसको रणनीतिक प्रभाव
विश्लेषकहरूका अनुसार, यो कदमले रुसलाई वैश्विक अर्थतन्त्रमा बलियो र स्वतन्त्र स्थिति प्रदान गर्न सक्छ। सुनको भण्डारणले रुसको अर्थतन्त्रलाई युद्धकालीन अवस्थामा समेत टिकाउन मद्दत गर्छ। साथै, यो रणनीतिले डलरको विकल्पको रूपमा सुनलाई स्थापित गर्ने रुसको दीर्घकालीन लक्ष्यलाई पनि संकेत गर्छ। रुसले मध्य एशिया र अफ्रिकामा सुन उत्पादनमा आफ्नो प्रभाव विस्तार गरिरहेको छ, जसले उसको यो अभियानलाई थप बल दिन्छ।
तर, यो रणनीति सफल हुन सुनको मूल्य निरन्तर बढिरहनु आवश्यक छ। यदि पश्चिमी देशहरूले सुनको आपूर्ति बढाएर मूल्य घटाउने प्रयास गरे भने रुसको योजनामा चुनौती आउन सक्छ। यद्यपि, हालको अवस्थामा रुसको स्वर्ण भण्डार वृद्धिले उसको आर्थिक स्वायत्तता र भू-राजनीतिक शक्तिलाई प्रष्ट पार्छ।
